Bijen houden! Wat doe je dan eigenlijk?

De lente is begonnen, de zon schijnt regelmatig, de bloemetjes bloeien en mijn bijtjes gaan weer de hort op! Dat betekent dat ik me weer in mijn pak mag hijsen en een goed excuus heb om in de kast te kijken. Maar wat doe ik daar nu precies? Ik heb zo langzamerhand een redelijk lijstje van mensen die heel graag een keertje mee willen en ik ga mijn best doen om zo af en toe een excursie te organiseren maar voor het geval dat dat niet lukt en ook voor de mensen die bijen in theorie een heel stuk leuker vinden dan in de praktijk, ga ik het toch eens opschrijven. Wat doe ik nou met die beesten?

Maar eerst de disclaimer: Over bijenhouden worden boeken volgeschreven en dit wordt geen boek dus er mist informatie. Wil je meer lezen. Haal zo’n boek of boek een cursus!

Disclaimer 2: Er is niet 1 manier om bijen te houden. Sterker nog het gerucht wil dat als je een vraag aan 10 imkers stelt, je 11 antwoorden krijgt en mijn persoonlijke ervaring is dat dat klopt. Dus ben je het niet eens met wat ik doe? Reageer gerust dan voeg ik het toe in mijn ladebakje meningen waaruit ik kan kiezen!

En dan naar de kast. Dat is eerst thuis een hoop materiaal verzamelen. Vorige week was het tijd voor een uitgebreide voorjaarscontrole en toen nam ik mee:  Mijn overal, handschoenen, kastbeitel, ramenlichter, veger, 6-ramer (een klein bijenkastje),4 ramen met verse kunstraat, beroker met tabak, pen, papier, telefoon om foto’s te maken. 

En wat ga ik nu doen als ik bij de kast ben aangekomen? In principe vooral veel observeren. Wat gebeurt er? Hebben ze iets van me nodig? Eerst even op de vliegplank kijken. Is het druk? Komt er stuifmeel binnen? Ja het vliegt af en aan en de bijen storten zowat neer van de knalgele pollen. Je kunt stuifmeel heel goed zien zitten aan de poten van de bij. Het kan allerlei kleuren hebben en is voor de voeding van de larven van groot belang. Pak aan en handschoenen aan (zonder handschoenen imkeren is wel een ambitie maar niet bij de eerste controle van het jaar..)

Beroker aansteken. Bijen houden niet van rook. De geur van rook zorgt dat ze zich in de kast terugtrekken en dat werkt prettiger. Door de doorzichtige afdekplaat kan ik zien hoe druk het is. Het ziet er goed uit. Mijn volk groeit en is nu bijna even groot als Jetskes volk dat er naast staat. Nu hebben we bij een heel vlugge inspectie 2 weken geleden bij mij al broed gezien en bij haar nog niet dus het grote plan van vandaag is controleren of haar volk nog moergoed is (of er nog een koningin is).

Ik trek de dekplaat weg dat gaat niet makkelijk. Bijen bouwen niet alleen met was, ze plakken de kast ook aan elkaar met propolis, kithars gemaakt van bomenhars. Ruikt heel lekker en is een natuurlijk antibioticum en antischimmelmiddel. Om hem los te maken gebruik ik de kastbeitel (stiekem is dat gewoon een plamuurmes, ik heb een piepschuimkast dus ik hoef niet zo veel kracht te zetten als bij een houtenkast).

Nu gaan we in de kast kijken. Er hangen 11 ramen in waar van alles op kan gebeuren. Ik hang raam 1 (leeg wel door de bijen uitgebouwd) in mijn 6ramer. Nu kan ik raam 2 bekijken en opschuiven naar vak 1. Ook de ramen zitten vast dus daar zet ik de ramenlichter op. De werkbijen werken over het algemeen rustig door als je het raam uit de kast haalt. Ze kunnen ook niet vliegen, dat scheelt. Het raam moet dus boven de kast blijven. Valt er een af, gaat hij niet verloren. Zeker omdat ook mijn koningin er op kan zitten, en zonder haar geen volk! 

Raam 2 is een voerraam, wat gesloten voer (met een wasdekseltje erop) (vermoedelijk nog wat in het  door mij in het najaar gevoerd suikerwater). Maar er is ook open nectar en stuifmeel. Die nectar wordt dus uiteindelijk honing! Er wordt gehaald. Op raam 3 zit het eerste broed. Gesloten broed dat dikker is dan normaal broed. Hier komen darren uit (mannetjesbijen). Ik vertel wat ik zie. Jetske schrijft het op en als we in haar kast bezig draaien de zaken om.

 En vanaf raam vier begint mijn broednest. Het raam ziet er uit alsof mijn bijen de bijenboekjes ook gelezen hebben. Gesloten broed in het midden met daarom heen open broed. Je kunt (ook op de foto), de dikke witte larven zien zitten en daarom heen de eitjes. (ook te zien op de foto. Witte streepjes!) Een raam Brias (broed in alle stadia). En zo ga ik een aantal ramen door. En daar loopt ook Max, mijn koningin mooi nog meer eitjes te leggen. Alles gaat zijn gangetje. Ik ben tevreden en vervang slechts 4 oude vieze ramen aan het uiteinde van de kast door 4 ramen nieuwe kunstraat. Kast weer dicht en even op de varroala spieken. Sinds de jaren 80 hebben honingbijen in Nederland last van de varroamijt een parasiet die op de bij leeft en zijn eitjes legt in het broed. Varroa maakt de bijen gevoelig voor allerlei ziektes en bij een ernstige besmetting is je volk niet meer te redden. Ik heb daarom in december de bijen met oxaalzuur behandeld. Mijten leven niet zo lang en dode mijten vallen de kast uit daarom kan ik onder in de kast een la schuiven waarop ik de mijten kan tellen. Na een week ligt er niks. Ik ben tevreden!

 

Kast dicht en door naar Jetskes Kast. Daar is het iets spannender. We weten niet of er een moer is. We denken van wel. De bijen lijken ontspannen bezig maar toch maken we  eerst een plan. Wat doen we als er geen broed is? We besluiten dan een broedraam van mij in Jetskes kast te hangen. De bijen zullen daar dan een nieuwe koningin uitbroeden. Het was niet nodig. We hebben al snel een Brias raam te pakken en even later loopt koningin Combee zelf over het raam! Kun je haar zien? Een merkje heeft ze nog niet. Dat klusje volgt dit voorjaar ook nog. Ook deze kast is dicht. Tijd voor thee en tevredenheid!     

Volgende week weer kijken en als het weer een beetje meezit de honingkamer erop!