Terwijl ik dit schrijf, verandert Amerika in een totalitair
regime. Een hoogleraar van Harvard heeft gisteren in met droge ogen in de Senaat
verteld dat een president alles mag doen om zijn herverkiezing te
bewerkstelligen omdat dat in het nationaal belang is. Net als vele anderen,
kijk ik met open mond en stomme verbazing naar de Amerikaanse televisie en
vraag me af hoe we hier terecht gekomen zijn. Hoe komen we opnieuw in een
situatie waarin een land blijkbaar bereid is haar democratie op te geven om een
narcistische bullebak zijn goddelijke gang te laten gaan.
Tegelijkertijd ben ik wellicht iets minder verbaasd dan veel
anderen. Ik weet al even dat het gevoel voor rechtvaardigheid in Amerika een
heel andere smaak heeft dan bij ons. Het is een systeem gebaseerd op wraak en
winst. Gevangenissen zijn ‘for profit’ en dus altijd vol. Waar in Nederland 53
op de 100.000 mensen vast zitten, zijn dat in de VS zijn dat er 655 per
100.000. Vrijwel allemaal mensen uit de lagere sociale klassen. Gevangenissen
worden betaald om mensen vast te zetten en betaald door de arbeid van mensen
die vastzitten. In Louisiana is de grootste gevangenis van de staat een
voormalige katoenplantage waar jonge zwarte gevangenen dagelijks in de
brandende zon katoen plukken.
Ik schreef u op 26 oktober over mijn vriend James Dailey die
door de staat van Florida geëxecuteerd zou worden op 07 november. Jim leeft
nog. Er volgde een stay of execution tot 30 december, een beroep dat werd afgewezen
en een enorme hoeveelheid publiciteit. Zijn zaak werd een long read in New York
Times Magazine en vrijwel iedere krant in Florida schreef een vernietigend
editorial waarin door deze executie openlijk aan de doodstraf zelf getwijfeld wordt.
De man die de moord wel gepleegd heeft, heeft voor de 5e keer
verklaard dat alleen gedaan te hebben en een landelijk nieuwsstation ontdekte
dat de aanklager loog over de jailhouse snitch die werd ingezet om de
veroordeling rond te krijgen.
Net als het proces tegen Trump is de uitkomst van Jims zaak
ongewis. We zijn op onbekend terrein. Niemand had verwacht dat gouverneur De
Santis gewoon niets zou doen. Ik heb geen flauw idee meer hoe het af gaat lopen
maar Jim schreef me van de week dat hij “blijft vasthouden aan hoop tot ze de
naald in mijn arm steken”,
Wat ik wel weet is dat wat er ook gebeurt: De verhalen zijn
bekend. Trump gaat de geschiedenis in als de man die terechtstond voor
hoogverraad en Jim kreeg afgelopen week de kans om op nationale televisie te
vertellen hoe dankbaar hij is dat zijn huidige advocaten voor hem aan het werk
zijn. Als Jim sterft, zal dat filmpje vertoond worden. Een man die huilt van
dankbaarheid omdat, na 32 jaar hel, iemand naar hem luistert.
Het is niet het feel good einde waar ik nog steeds op hoop,
maar het is wèl belangrijk. Getuigenissen doen ertoe. En dus schrijf ik vandaag
weer naar Jim terwijl ik kijk hoe republikeinse senatoren het licht van de
democratie uitdoen. En vertel ik u daarover. Het helpt niet maar het is wel
belangrijk.
deze column verscheen op 8 februari in Kerk in stad
het filmpje waar ik naar refereer vind je hier: https://abcnews.go.com/US/video/attorney-jury-hear-key-information-death-row-case-68481330
